Eski Çorlu’da bahçesiz ev neredeyse yok gibiydi.Bahçesi olan her evde muhakkak kırmızı gül ,domates ,soğan, biber olacaktı,Bahçe var da bakımsız ise,ekilip dikilmemiş ise sahibi hor görülürdü.”püsür”kabul edilirdi.
Mevsimi geldiğinde geçen yıldan kalmış tohumlar kömürlüğün saçağında saklandığı yerden çıkarılır,kara gübre ile hazırlanmış karıklar halinde bahçeye dikilir,güller budanırdı.
“Bahçe”dediğin sarı sıcakta sulanmaz,illa akşam serinliği beklenirdi ki, sulanmış bahçe nin ürettiği ıslak ve bereketli toprağın yoğun rayihası ilahi bir şifa sebebiydi.
Evde yemek yokmuş, ne gam:bahçeden iki domates,bir yeşil soğan koparırsın melamin tabağa doğrarsın, kocaman bir çinko ya da “alemiyon”tasta ayranın da varsa oturursun asmanın gölgesine değmeyelim keyfine.
Kaç kişi bilir emin değilim ama, taze baklanın en üst körpe yapraklarından mükemmel salata yapılır,tadına doyulmaz,bir de yeşil soğan kavrulur tavada ki unutulası lezzet değildir.
Bahçeli ev bereketli evdir,bahçesi olan adam, pazarda satılan sebzeye meyveye itibar etmez,lakin bahçeli evin olmazsa olmazı köpektir,yoksa mahallenin haylazları dadanırsa ne erik,ne kayısı bırakır, ne de şeftali,hem de olgunlaşmadan.
“Bereketli ev” dedik ya,bereketli evde israf olmaz,israf varsa bereket de olmaz zaten. Yemek tabakları güzelce sıyırılır,bahçedeki köpeğe ayrılır,ekmeğin kırıntısı tavuklara, yemeğin artığı köpeğe gider,Kavun karpuz kabukları bile doğranır ve sığır besleyenlere ulaştırılır ki “hayvan kursağından geçsin”diye.Doğranmış kavun karpuz kabuğu bir gün sıcak ve tazecik süt,suyu damlayan ev peyniri olarak rücu ederdi bereketli haneye.
Eskiler şöyle derdi”biz aslında hayvanların nafakasını yiyoruz,bizden artan hayvan kursağından geçmezse yediğimiz mundar olur,bir insan ki hayvan sevmez,bil ki o insan hayvan kadar etmez”
Belki de böyle filozofça yaklaşımlar yüzünden bizim bahçemizden de köpek eksik olmazdı.
Dedemin yerden bitme,”arabacı”cinsi bir köpeği vardı kırçıllı,gümüşi acaip renkli bir hayvan.Bir de eşeğimiz var ki ikisi arasındaki dostluk sanki ezeli ,ebedi.
Eşeğin gölgesinde yatan,onu diğer insanlardan kıskanan bir köpeğimizin olması hep komikti,eğlenceliydi.
Yaza doğru bağa giderken köpeğimiz hüzünlenirdi biz gideriz,eşek gider o kalır evde.Köpeğin hüzünlenmesi de acaip dokunur insana.
Herkesin evindeki köpek erkek olur ya dedem inadına dişi almış köpeği.
Soranlara rahmetli dedem“dişinin kızışması bir hafta,erkeğin bir yıl,bu yüzden dişi köpek eve daha bağlıdır ”derdi.
İyi de bizim zibidi köpeğimiz sanki köpek neslinin geleceği kendine bağlıymışcasına inatla 10-12 yavru yapardı her yıl,hatta bazen yılda iki batın.
Karnı şişen köpek kendine yazın serin bir gölge ,kışın sıcak bir kuytu bulur doğum için,artık ahırın mı ,samanlığın mı bir köşesi olur,belki mevsimine göre cevizin gölgesi.
Köpeğin bu secimine mümkün olduğunca saygı gösterilir ki ” köpek kendine ait en önemli vazifesini rahatça yerine getirsin” diye.Bu saygı “seni gidi edepsizzzzzz”,diye sevinçle ifade edilirdi ve asla yerinden kaldırılmazdı doğuracak köpek. Doğumun yaklaştığı son günlerde suyu ve yiyeceği yattığı yere götürülür ayrı bir özen gösterilirdi,Hayvan da nasıl bir sıcaklık gösterirse artık anam”bu hayvanda kimbilir kimin ruhu var ki insana bu kadar yakın” derdi ..
Doğuracak köpege gösterilen saygının bir benzeri de gork tavuğa gösterilirdi,Gork tavuk en olmadık yere saklardı yumurtalarını ,zaten follukta yumurtalar azalırsa anlaşılırdı ki biri gorklamış:)
Rabbimin nasıl bir lütfudur ki ,gork tavuk etrafımızdan ayrılmaz sanki derdini söylemeye,konuşmaya başlar,yoksa görünüşte diğerlerinden farkı da yoktur.Aha deriz” gork” olan bu.Sonra onu takip ederiz ki yattığı yeri bulalım.
Köpeğin encekleyeceği gece benim için bitmek bilmezdi,”ulan deyus bunun gündüzü yok mu?”
Heyecanla beklerdim sonraki tarifsiz keyiflerimi..
Tarifsiz keyif;henüz anasının bile sevemediği, gözleri açılmamış minicik yavruları ele almak,doyasıya sevmek, kandırıp serce parmağını emdirmekti sonra sonra gözleri açıldığında nasılsa bu kadar sevdirmeyeceklerdi.
Anam kızardı,”hadi be oğlum okula geç kalacaksın,üstün başın köpek gibi kokacak, git elini yüzünü yıka, çakacam şimdi şamarı”O zamanlar genç,eli de ağır,çaktı mı devirecek Osmanlı kadın,mecburen giderdim okula.
Okulda heyecanla anlatırdım:”bizim köpek encekledi,bi yavru var siyah beyaz onu kendime ayıracağım” diye.Köpek encekleyince dersler de amma uzun gelirdi haa.
“Encek”ti,”pali”ydi onlar evin yeni neşesiydi ve kapımızda duracakları süre sütten kesilip ekmek yemeyi öğrenince sona ererdi.
Ne zaman ki anasını emerken dişleri batar ve analarını kaçırırlar.encekler de sütten kesilirdi o günlerde .
Bir kısmı eşe dosta,konu komşuya dağıtılır geri kalan bir el arabasına doldurulur, yanına yarım çuval ekmekle mezbaha yanına bırakılırdı.İşte bunun adı “Salhaneye bırakmak”
Bu görev her zaman bana verilirdi,köpekleri en çok seven ben ya.Cefası da bana olacak tabii. Asıl cefa bir el arabası dolusu paliyi mezbaha yanına götürmek değil,onları orada bırakıp gelebilmekte.
Birkaç saat önce oynadığım,kokladığım hayvanı terkedebilmekte. Arabadan tek tek indirdiğim yavruları mezbahadan ve oradaki diğer köpeklerden biraz uzağa,yanlarına bıraktığım ekmekleri kaptırmayacakları bir yere bırakırdım,hayvan belki bir saattir el arabasının içinde olmaktan uyuşmuş bir halde yere bırakıldığında hemen kendine gelemez ve terkedildiğini kolayca anlayamazdı.
O yılların mezbahasının etrafı sahipsiz köpeklerin mekanıydı.
Terkedilen ne kadar köpek varsa buraya bırakılırdı ki artıklarla beslensin.
Pali bundan sonra köpek olmak zorunda , yani hayatının gerçekleriyle yüzleşme kısmı başlayacak,yaşam mücadesini kazanmak yada da uyuz ve hastalık içinde ölüm arasında seçim yapacak
İlk birkaç gün eski toklukla,yanına bırakılan ekmekle idare eder pali,
Sonra sonra mezbahanın artıklarının kokusu onu cezbeder,lakin daha önce gelen palilerden geri kalan sadece o cazip kokulardır,ne zaman başını uzatsa bir işkembe artığına ,başka başka köpekler boynuna iki diş geçirir,boğar sıpıtır atar bir yana .
Günden güne erir,karnı sırtına yapışır,kemikleri sayılır gözlerinin feri söner,bacakları titrer,halsizlik had safhadadır ve mezbahadan gelen kan,bağırsak,işkembe,et kokuları artık zehirlemektedir onu.
Sonra silkinir,”can havli”gelir üzerine,
Can havli beladır köpeğe;
İçgüdülerinden gelen vahşeti dişlerinin ucuna takar,o dişler ki ağız kapalı iken dışardan görülüyorsa ve tıslı bir hırlama varsa köpekler bunu bilir,sonu faciadır.
Bizim ufak pali can havli geldiğinde boyuna posuna bakmaz ve açlığa duyulan öfke kendisinden çok daha büyük birkaç köpeğin boynuna ,bazen de hassas nahiyelerine diş iziyle yazılınca diğerleri korkar bundan,çünkü onlar da aynı hali bilirler,aynı halden gelmişlerdir.
Hayvani adalet yoğun bir öğreticilik taşır kendi içinde ve hayvani adalet tecelli ettiğinde mezbahanın eski palileri derler ki kendilerince “ulan bırakalım bugün karnını doyursun,yoksa yemeyi unutup hep bizi dişleyecek”
Diğerlerini sindiren pali saldırır o açlıkla boklu işkembelere,bağırsaklara, sidikli ,safralı ,sabunlu kanlı sulara,boynuzlara;
Nefes almadan,çignemeden yutar da yutar,arasıra boğazı tıkanır, kusar ama yine boğula boğula yemeye devam eder.
Sonra bir kenara çekilir ki o titrek bacaklar şimdi futbol topu gibi gergin şişmiş bir karnı taşımaktadır.
İyi de beş dakika öncenin fersiz bacakları taşıyamaz ki bunca yükü,usulca çöker bir kenara.
İşte şimdi “mezbaha palisi”olmuştur.
Bundan sonra yarı aç,yarı tok ama özgürdür. karnını doyurmak için kuyruk sallamak,yaltanlanmak zorunda değildir.
(Yazmak lanetli bir tutku galiba,yazacaklarını bitirmeden rahat bırakmıyor insanı.
Akşamüstü başladım,”yarım saatte yazarım sonra çıkar gezerim,motorumla kırlara bayırlara gidip toza toprağa bulanırım”derken olmadı,noktası virgülü,”aha bu da kalmasın,ondan da bahsetmeli” derken hava karardı yazı ancak bitti..yorucu ama keyifliydi, 17.06.2011,19.48 Savaş KAYAN)